โพชฌังคปริตร (ตอนที่ 1)

หนังสือที่นำมาคัดลอกเล่มนี้เป็นหนังสือที่ระลึกแจกในงานฌาปนกิจศพของคุณแม่เตือนใจ รื่นกลิ่นจันทร์ เป็นคุณแม่ของเพื่อน  สร้างสรรค์โดย สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เป็น บทสวดมนต์ที่ทำให้ผู้ป่วยมีกำลังใจเหมือนพระพุทธเจ้าเสด็จมาเยี่ยมไข้  จึงนำมาเผยแพร่ต่อ  

วิธีสวดโพชฌังคปริตร
พุทธฤทธิ์ พิชิตโรค

การสวดมนต์ให้เกิดอานุภาพรักษาความเจ็บไข้อาจทำได้ 2 วิธี คือ ผู้ป่วยสวดด้วยตนเอง หรือ ให้ผู้อื่นสวดให้ฟัง โดยสามารถสวดได้ทุกที่ไม่จำกัด  ขอเพียงแต่มีความตั้งใจที่จะสวด เนื่องจากคำสวดเป็นบาลีอาจสวดผิด-ถูกบ้างก็ไม่เป็นไร  สวดบ่อยเข้าจะชินไปเอง จะสวดคำแปลด้วยหรือไม่สวดก็ได้  แต่ควรอ่านคำแปลเพื่อจะได้รู้ความหมายของบทสวด  ทำให้เกิดความศรัทธามากขึ้น  และการสวดไม่ใช่การบ่นในใจ จึงควรสวดออกเสียงให้ดังพอประมาณและไม่เร็วเกินไป  โดยสวดตามลำดับดังนี้

1. บทกราบพระรัตนตรัย

2. บทนอบน้อมพระพุทธเจ้า
3. บทไตรสรณคมน์
4. บทสรรเสริญพระพุทธคุณ
5. บทสรรเสริญพระธรรมคุณ
6. บทสรรเสริญพระสังฆคุณ
7. บทโพชฌังคปริตร 
8. บทสัพพมงคลคาถา
9. ทำสมาธิ
10. บทแผ่เมตตาแก่ตัวเอง
11. บทแผ่เมตตาให้สรรพสัตว์
12. บทแผ่กุศล
13. บทอธิษฐานจิต

คำขยายความของแต่ละบท

๑.       บทกราบพระรัตนตรัย  บทนี้ เป็นพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔ ทรงแต่งขึ้นเพื่อให้มีคำสำหรับไว้พระครบทั้ง ๓ รัตนะ  ผู้กราบไหว้พระรัตนตรัยเป็นประจำทำให้มีจิตใจโน้มเอียงไปในการทำความดีอยู่เสมอ  จึงเป็นที่รักของเทวดาและมนุษย์

๒.       บทนอบน้อมพระพุทธเจ้า บทนี้ สวดเพื่อแสดงความนอบน้อมเคารพพระคุณของพรุพุทธเจ้า ๓ ประการ คือพระกรุณาคุณ (ภะคะวะโต) พระบริสุทธิคุณ (อะระหะโต) พระปัญญาคุณ (สัมมาสัมพุทธัสสะ) เป็นเสมือนบทไหว้ครู  ก่อนสวดมนต์  หรือการประกอบพิธีกรรมใดในพระพุทธศาสนาต้องสวดบทนอบน้อมพระพุทธเจ้าทุกครั้ง

๓.       บทไตรสรณคมน์  บทนี้สวดเพื่อปฎิญาณตนรับเอาพระพุทธ  พระธรรม  พระสงฆ์เป็นที่พึ่ง  หรือเป็นผู้นำในชีวิต  คือ ยอมมอบกายถวายชีวิตอยู่ภายใต้การนำของพระรัตนตรัย  ในที่นี้จะแตกต่างจากการสวดโดยทั่วไป  เพราะมีความนิยมว่า  หากสวดให้ผู้ป่วยฟัง  หรือสวดสะเดาะเคราะห์ต่อชะตาให้เพิ่มคำสวดว่า "ชีวิตัง ยาวะ นิพพานัง"  แปลว่า ตราบถึงพระนิพพาน

๔.       บทสรรเสริญพระพุทธคุณ  บทนี้เป็นการสวดสรรเสริญพระคุณ ๙ ประการ ของพระพุทธเจ้า คือ 1) อะระหัง, 2) สัมมาสัมพุทโธ, 3) วิชชาจะระณะสัมปันโน, 4) สุคะโต, 5) โลกะวิทู, 6) อะนุตตะโร ปุริสะทัมมะสาระถิ, 7) สัตถา เทวะมะนุสสานัง, 8) พุทโธ, 9) ภะคะวาติ

๕.       บทสรรเสริญพระธรรมคุณ บทนี้เป็นการสวดสรรเสริญคุณ ๖ ประการของพระธรรม ดังนี้  1) สวากขาโต ภะคะวะโต ธัมโม, 2) สันทิฏฐิโก,  3) อะกาลิโก,  4) เอหิปัสสิโก, 5) โอปะนะยิโก, 6)ปัจจัตตัง เวทิตัพโพ วิญญูหีติ. (อ่านว่า วิน-ยู-ฮี-ติ แปลว่า ผู้รู้) 

๖.       บทสรรเสริญพระสังฆคุณ  บทนี้ เป็นการสวดสรรเสริญคุณ ๙ ประการ ดังนี้ 1) สุปะฏิปันโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ,  2) อุชุปะฏิปันโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ,  3) ญายะปฏิปันโน  ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ,  4) สามีจิะฏิปันโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ,   ยะทิทัง, จัตตาริ ปุริสะยุคานิ อัฏฐะ ปุริสะปุคคะลา, เอสะ ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ, 5) อาหุเนยโย, 6) ปาหุเนยโย, 7) ทักขิเณยโย,  8) อัญชลีกะระณีโย, 9) อะนุตตะรัง ปุญญักเขตตัง โลกัสสาติ.

๗.       บทโพชฌังคปริตร  (อ่านว่า โพด-ชัง-คะ-ปะ-ริด) โพชฺฌงฺค เป็นคำบาลี  ภาษาไทยอ่านว่า โพชฌงค์ แปลว่า องค์แห่งการตรัสรู้มี 7 ประการ 1) สติ, 2) ธัมมวิจยะ, 3) วิริยะ, 4) ปีติ, 5) ปัสสัทธิ, 6) สมาธิ และ 7) อุเบกขา

๘.       บทสัพพมงคลคาถา (อ่านว่า สับ-พะ-มง-คน-คา-ถา) หมายถึงคำสวดที่ถือว่าจะนำความสุขความเจริญมาสู่ตน  และป้องกันสิ่งร้ายไม่ให้กล้ำกราย

๙.       ทำสมาธิ 

๑๐.     บทแผ่เมตตาแก่ตัวเอง

๑๑.     บทแผ่เมตตาให้สรรพสัตว์

๑๒.     บทแผ่ส่วนกุศล

๑๓.     บทอธิษฐานจิต